LİPOGRAM

Bir dilin çok kullanılan bir harfini hiç kullanmadan yazılmış eserlere deniyormuş LİPOGRAM. Şu aralar iki kelimeyi bir araya getiremeyen insanlarla doluykan çevremiz. İnsanlar sınırlarını zorlayarak neler yapmışlar. Hem de taaa antik çağdan beri.
Lipogramın ilk örnekleri eski yunanda görülmüş. Bir adamcağız- Adı TRİFONYUS-24 kitap yazmış bu teknikle ve her kitapta başka bir harf eksik. Alfa, beta, gama...diye devam eden. Sonra 18.yy'da alman Gattlob BURMAN -r harfini çıkarmış hayatından 20 bin kelimelik 130 şiir yazmış ve hayatının son 17 yılında konuşurken bile -r harfini kullanmamış. Fransız yazar Georges Perec'in "Kayboluş" romanında da e harfi bulunmuyor. İşin ilginç yanı yazar bunu açıklayana kadar hiç bir eleştirmen bunu farketmemiş. Daha da ilginç olanı ise bu ünlü roman dilimize çevrildi. Cemal Yardımcı tarafından dilimize çevrilen romanın çevirisinde de hiç -e harfi bulunmamakta.(Bu romanı yazmaktan daha da zor olsa gerek)
Şimdi gelelim bize bizde yok mu? Bizde de gururla söyleyeceğimiz bir lipogram örneği var. Çeviri değil. Ama kimsenin haberi yok o ayrı konu. Yazar Ersin Tezcan'ın E'siz POTKAL adındaki kitabının içinde -e harfi yok. Okumanızı tavsiye ederim.